Fransa’nın kuzeydoğusunda yer alan Senon köyünde yürütülen arkeolojik kazılarda, yaklaşık 1800 yıl öncesine tarihlenen ve binlerce Roma sikkesiyle dolu üç seramik kap gün yüzüne çıkarıldı. Keşif, Fransa Ulusal Önleyici Arkeolojik Araştırma Enstitüsü (INRAP) tarafından yürütülen önleyici kazılar sırasında yapıldı.
Uzmanlara göre bulunan kaplar, Roma İmparatorluğu’nun Galya topraklarındaki hâkimiyetinin erken dönemlerine tarihleniyor ve bölgedeki ekonomik yapının sanılandan çok daha planlı ve kurumsal olduğunu gösteriyor.
On binlerce sikke, evlerin zeminine gömülmüş halde bulundu
Kazılarda ortaya çıkarılan seramik kapların, Roma döneminde yaygın olarak kullanılan büyük depolama vazoları olduğu belirtiliyor. Bu kaplar, bir yerleşime ait yapıların zeminlerine gömülmüş halde bulundu. INRAP’ın paylaştığı bilgilere göre, üç kaptan ikisinin içinde 40 binden fazla Roma sikkesi yer alıyor.
Araştırmacılar, ilk vazonun yaklaşık 38 kilogram ağırlığında olduğunu ve içinde 23 bin ila 24 bin sikke bulunduğunu değerlendiriyor. İkinci vazonun ise içeriğiyle birlikte yaklaşık 50 kilogram geldiği, kırık ağız kısmından çıkarılan sikkelere bakılarak 18 bin ila 19 bin sikke barındırmış olabileceği ifade ediliyor. Üçüncü kap ise daha önce antik çağda boşaltılmış; kazı sırasında yalnızca birkaç sikke kalıntısına rastlandı.
Gizli hazine değil, düzenli bir para sistemi
Arkeologlar bu buluntuların, savaş ya da ani tehditler karşısında saklanmış “acil durum hazineleri” olmadığı görüşünde birleşiyor. Çünkü kapların konumu, yerleşim içindeki ortak kullanım alanlarına yakın, kolay erişilebilir noktalarda bulunuyor.
Ayrıca bazı sikkelerin kapların dış yüzeyine yapışmış olması, paraların zaman içinde kademeli olarak eklenmiş olabileceğini düşündürüyor. Bu durum, Galya-Roma toplumlarında planlı birikim ve parasal yönetim anlayışının varlığına işaret ediyor.
Uzmanlara göre bu bulgular, aileler ya da yerel yönetimler tarafından kullanılan, uzun vadeli ve kontrollü bir para saklama sistemini yansıtıyor.
Roma öncesi Galya yerleşimi üzerine kurulu bir kent
Senon yerleşimi, Roma egemenliği öncesinde de yoğun olarak kullanılan bir Galya yerleşimi üzerinde bulunuyor. Kazılar sırasında hendekler, çukurlar ve ahşap yapı izleri ortaya çıkarıldı. Bu yapılar, Roma öncesi dönemde bölgede organize bir yerleşim düzeni olduğunu gösteriyor.
Roma döneminin başlamasıyla birlikte mimaride belirgin bir dönüşüm yaşandığı görülüyor. Ahşap ve toprak yapıların yerini taş binalar almaya başlıyor. Bölgede tespit edilen ve bazıları üç metreyi aşan derinliğe sahip taş ocakları, yerel kireçtaşının yoğun biçimde kullanıldığını ortaya koyuyor.
Varlıklı bir nüfusa işaret eden bulgular
Kazı alanında ortaya çıkarılan döşeli yollar, geniş avlular, kilerler ve zanaat alanları; burada yaşayan nüfusun ekonomik açıdan güçlü olduğunu düşündürüyor. Arkeologlara göre Senon, Roma döneminde zanaatkârlar ve tüccarlar için önemli bir merkez konumundaydı.
Yerleşimin, kamusal alanlara meydanlara, hamamlara ve dini yapılara yakınlığı da bu görüşü destekliyor. Bulunan sikkelerin miktarı ve düzenli biçimde saklanmış olması, paranın yalnızca günlük alışverişte değil, birikim ve planlama aracı olarak da kullanıldığını gösteriyor.
Galya-Roma ekonomisine yeni bir pencere
INRAP uzmanları, bu keşfin Galya toplumlarının Roma hâkimiyeti altındaki ekonomik dönüşümünü daha iyi anlamak açısından son derece önemli olduğunu vurguluyor. On binlerce sikkenin bu şekilde düzenli biçimde depolanması, antik dönemde yerel halkın Roma para sistemine hızla entegre olduğunu ortaya koyuyor.
Araştırmalar devam ederken, Senon’daki bu buluntuların Fransa’da son yıllarda ortaya çıkarılan en büyük Roma dönemi sikke topluluklarından biri olduğu belirtiliyor.
